Kültepe’birlikte şimdiye kadar kestirmece 23 bin tablet ve belirteç bulundu. Bunların 4 bin kadarı muhtelif ülkelerdeki müzelerde, yaklaşık 18 bini Ankara Rum Medeniyetleri Müzesinde, 300 kadarı bile Kayseri Müzesinde korunmakta.

TABLETLERİN ÇOĞU ASURLU TÜCCARLARIN ARŞİVİNDEN

Kültepe tabletlerini Mezopotamya kaynaklarından farklı kılan bildirme yüce umde, bunların krali arşivlerde değil, sıradan tüccarların özel arşivlerinde bulunmuş olması. Zımnında, tabletlerin çoğunluğunu Asurlu tüccarların ticari girişimleriyle ilgilendiren konuları içeren vecibe senetleri, iş mektupları, ticari geçim, kontrat, namus borcu senedi, getiri ve kredi senetleri, paydaşlık anlaşmaları, kervan nakliyat işlemleri, gümrük, idrak konuları, duruşma tutanakları, kul satışlarına ilgili vesaik, muhtelif notlar ve listeler oluşturmakta.

KRALLARIN TİCARET YÖNETİMİYLE İLGİLİ YAZIŞMALARI VAR

Kültepe’üstelik kâin çivi kayıtlı vesaik ortada Asur yönetiminin resmi karar mektupları, yerli krallarla Asurlular ortada tecim yönetimi ile ilgili yazışmalar, siyasi ilişkilere mum markajcı yazışmalar yahut Kaniş sarayındaki saray düzenini, saray memurlarını açıklayan yazışmaların yanısıra evlenme-boşanma, uşak kazanma, irsiyet kabil medeni hukuka ilişik bilgiler de var.

ESKİ YAKINDOĞU’NUN EKONOMİ TARİHİNE IŞIK TUTAN KAYNAKLAR

Çarkıt Anadolu tarihinin “Asur Tecim Kolonileri Devri” diye niteleyerek adlandırılan ilk tarihi döneminde, ithalat ve ihracata yönelik balaban bir organizasyonun gerçekleştirildiğini ve oluşturulan sistemin aklık bire bir şekilde işlemesi için lüzumlu seçme makule tedbirin alındığını görüyoruz. Asurlu tüccarların haddinden fazla dolgunca örgütlenmiş biçimde ticari faaliyetlerde bulunmaları, yayınlanmış iki antant metninden bile anlaşılacağı amacıyla, Asur ile Küçük Asya kent krallıkları ortada merkum, tek şekilde politik niteliği olmayan yazılı anlaşmalar çerçevesinde gerçekleşmiş. Kültepe metinleri bu bağlamda ensesi kalın içerikleri dolayısıyla, Sakat Yakındoğu’nun tutum tarihinin yazılmasında yer özellikle değerlendirilmesi müstelzim kaynaklar.

SİYASİ TARİH KONULARINI İÇEREN TABLETLER DA BULUNUYOR

Kültepe tabletleri beyninde, Eti devleti kurulmadan ilk Anadolu’de yaşanan siyasi ve toplumsal olaylara çerağ tutan belgelerin beraberinde, Anum-hirbi mektubu; Akad kralı Sargon’un Mezopotamya kaynaklarında düzlük almayan, başardığı işlerin anlatıldığı tablet ve Asur’dan Harsamna kralı Hurmeli’ye gönderilmiş betik gibi icap Anadolu’nun gerekse Mezopotamya’nın siyasi tarihi amacıyla son paye yetişkin konuları içeren tabletler dahi bulunmakta.