Antalya Tecim Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Uca Aşılanmamış, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran ayı zirai girdi değer endeksini (TARIM-GFE) değerlendirdi.
Antalya Tecim Borsası (ATB) ve Antalya Ekincilik Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Yüksek Çandır, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran kocaoğlan zirai girdi fiyat endeksiyle ilgili, TARIM-GFE’nin aylık yüzde 7,92 ve yıllık yüzdelik 134,96 namına zar edildiğini belirterek, “Bu rakamlar, endeksin açıklanmaya başlandığı 2015 yılından bu yana yıpranmamış rekorlar olarak kaydedilmiştir. Aylık yüzdelik 7,92 rakamı, haziran aylarının en yükseği olurken; yıllık yüzde 134,96 rakamı ise 2015 yılından beri kamu ayların yer yükseği olmuştur” dedi.
TARIM-GFE’nin ayrıksı enflasyon rakamlarını ayrımsız ay teehhür ile strateji ettiğini tamlayan Aşılanmamış, rakamlar ayn önüne alındığında zirai maliyetlerde yükseliş eğiliminin devam edeceğinin görüldüğünü kaydetti. Aşılanmamış, “Burada esas sav, zirai maliyetlerdeki artma hızının zirai üretici fiyatlarındaki artış hızından faziletkâr kalmaya devam etmesidir. Bu eğilimin devamlılık göstermesi, ekincilik kesiminin fakirleşmesine amil olmaktadır. Bu nedenle bu eğilimin tersine çevrilmesi zorunludur” değerlendirmesinde bulundu.
En erdemli artma tezek ve enerjide
Haziran ayı TARIM-GFE’üstelik tarımda kullanılan para ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 8,33 ve yıllıkta yüzdelik 145,32’lik artma zar edildiğini belirten Başkan Çandır, aylıkta tohumda yüzde 0,50, enerjide yüzde 20,71, gübrede yüzde 2,28, ilaçta yüzdelik 1,85, baytar hizmetlerinde yüzde 0,13, yemde yüzdelik 7,26 artım olurken, yıllıkta tohumda yüzde 46,04, enerjide yüzde 228,03, gübrede yüzdelik 233,89, ilaçta yüzde 100,68, veteriner hizmetlerinde yüzdelik 31,88, yemde yüzde 145,70 artış olduğuna ilgi çekti. Çandır, tarımsal yatırıma yardım sağlayan servet ve hizmetlerin fiyatlarında mahiye yüzdelik 4,57 ve almanak yüzde 72,30’luk artma zar edildiğini belirtti.
TÜİK’in Haziran ayı zirai müstahsil karşılık endeksi TARIM-ÜFE’yi aylık yüzde -0,66 ve almanak ise yüzde 148,90 olarak ilan ettiğini anımsatan Başbuğ Mualla Çandır, “Zirai faaliyetlerde bulunanlar açısından sonuç aynı almanak eğilim sonsuz sektörün aleyhine seyrederken, iki maaş iyileşmenin peşi sıra Haziran ayında vahim bir aleyhte ayırt gene oluşmuştur” dedi.
Yurt içi ve ensiz dışı üretici enflasyonlarının (Yİ-ÜFE) ekincilik sektörünü bilvasıta yerine etkilediğini söyleyen Çandır, Haziran ayında açıklanan aylık yüzde 6,77 ve almanak yüzdelik 138,31 düzeyindeki Yİ-ÜFE ile maaş yüzdelik 9.18 ve yıllık yüzde 110,66 düzeyindeki ev dışı yetiştirici enflasyonunun sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte dahi taşıyacağını gösterdiğini tabir etti.
Mevsimsel düşüş
Haziran’da mütemmim enflasyonu TÜFE’nin maaş yüzdelik 4,95 ve almanak yüzde 78,62 car edildiğini anımsatan Aşılanmamış, işlenmemiş besin enflasyonunun Haziran’da maaş yüzde -3,35 ve yıllık yüzde 91,65; yaş kâr sebze enflasyonunun ise mahiye yüzde -15,20 ve yıllık 78,32 yerine ilan edildiğini belirtti. Çandır, enflasyonda zaman etkisinden kaynaklı Mayıs, Haziran ayında düşüş görüldüğünü söylerken, sonbahardan itibaren düşüşün sona erebileceği uyarısında bulundu. – ANTALYA
