Balıkesir’deki fayların tehlikesi faziletkâr

Balıkesir Yer Bilimi Mühendisleri Odası Başkanı Aysun Aykan, Balıkesir’deki fayların tehlikesinin faziletkâr olduğunu tabir ederek, denetimin önemine aksan yaptı. Aykan, fay yasasının dahi çıkarılmasını istedi.

Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Aysun Aykan, Balıkesir’i adeta yıldırma eden faylar hakkındaki değerlendirmede bulundu. Aykan, “Ülkemizde mail aynı gelecekte deprem beklediğimiz, sismik antrakt adına değerlendirdiğimiz gayrı benzeri düzlük Balıkesir’dir. Balıkesir ve ilçelerini etkileyecek 20 kırık var ve bu fayların şişman tıpkı kısmı Mw=7 ve Mw=7.2 büyüklükte sarsıntı tezyit potansiyeline sahiptir. Fayların tehlikesi faziletli. Bu yüzden buralara çok ilgi edilmesi ve gerekli tedbirlerin biran önceki alınması gereklidir. Balıkesir İl ve ilçeleri dünyanın sismik yönden arz etkili faylarından biri olan Şimal Rum Fayının cenup koluna ait fay segmentleri üzerinde konumlanmıştır. Bu nedenle Tarihi/aletsel dönemlerde kentin bir nice depremde yıkıldığı can ve mülk kayıplarının yaşandığı bilinmektedir. MTA’nın 2012 yılında yayınladığı ateş parçası kırık haritasında; Balıkesir İl ve ilçelerindeki yerleşim birimlerinden sabık birçok yaşayan fay vardır. Şimal Rum Fayı’nın güney koluna ait fay segmentleri; Yenice- Nem Fayı, Edremit Fay Zonu, Balıkesir toprak merkezinden geçen Havran-Balıkesir Fay zonu, Bandırmanın yerleşim merkezinden geçen faylar ve güneydeki Simav fayı önemli sismojenik zonlardır. Bekten, Pazarköy, Evciler, Manyas Fayı bu Bölgede yer sarsıntısı üretecek zihayat faylardır” dedi.

Balıkesir’in depremsel tarihi üzerine bile bilgiler veren Aykan, “Edremit kırık zonunda tarihi dönemlerde meydana gelmiş depremlerin yıkmacı etkisi bakımından 3 tanesinin ön plana çıktığı görülmektedir. 1672-1845 ve 1867 depremleridir. Aletsel dönüş içerisinde Edremit Kırık Zonu ile ilişkilendirilen yer iri deprem 1944 depremidir. 6.8 büyüklüğündeki Edremit Körfezi kuzeyinde meydana gelen bu hareket, Küçükkuyu’dan Arıklı iskelesine doğru uzayan yüzey kırığı yaşatmıştır. Bu depremde, 5500 den çok hasarlı binanın olduğu can ve dünyalık kayıplarının yaşandığı depremdir. Edremit ile Balıkesir beyninde Havran- Balıkesir Fay Zonu var. Tarihi döneme ilişik sarsıntı kayıtlarında Balıkesir ve andıran çevresini etkiliyerek yıkıma sebebiyet vermiş 3 koca yer sarsıntısı hücre çarpar. 1577, 1897 ve 1898 depremleridir. Yenice-Rutubet Fayında,1953 yılında 7.2 kadar hareket olmuştur. 10.000 den aşkın çatı hasar görmüş, 265 sevimli hayatını kaybetmiş; birey ve para kayıplarının yaşandığı depremdir.1964 yılında Manyas fayında 7 büyüklüğündeki depremde 6000 hasarlı yapı tespit edilmiş olup, duygusal ve dünyalık kaybı yaşanmıştır.1935 yılında Edincik Fayında 6.4 büyüklüğündeki depremde 600 den çok hasarlı bina belirleme edilmiş olup, fert ve mal kaybı yaşanmıştır. Balıkesir’in, Bandırma, Nem, Edremit, Karesi İlçelerinin yerleşme yerlerinden hareket üretecek etkili faylar geçmektedir; ve bu fayların çoğu 7 ve 7.2 büyüklükte yer sarsıntısı üretme potansiyeline sahiptir; Bu yüzden buralara ilgi edilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Teftiş koca

Aykan, zemin ve ana etütlerinin denetimi titizce yapılmasını söyleyerek açıklamasını şu şekilde sürdürdü:

“Günümüzdeki bilgelik ve teknoloji ile herhangi bir cins büyüklükte depreme alın sağlam bina fora etmek mümkün. Tehlikesiz yapılaşmanın geçmiş adımı olan dayanç ve esas etütlerini akla yatkın yaptığımız taktirde, doğru destek parametreleri ile temel taşı yapısına akıllıca projelendirme ve yapı denetimi ile depreme cebin tehlikesiz çatı yapabilirsiniz. Öncelikle çatı ruhsatı veren belediyelerin mevcut mevzuatı uygulamaları ve yapı denetimi yapmaları serencam rütbe mefret.Güvenli yapılaşmanın önceki adımı olan zemin ve asıl etütlerini denetleyen ayrımsız çatı denetim sistemini henüz kuramadık. Bulunan mevzuatın uygulanmasını belediyeler istemiyor. Gâh belediyelerde dayanç ve asıl etüdü istense bile pratikte ayrıksı mesail var, teftiş aşamasında zorunluluk olduğu halde destek etüdünün denetimi yapılmıyor. Belediyelerde teftiş yapacak yeterli maharet eleman bulunmuyor; İmar Kanunu’nun 28’inci maddesi ve değişik mevzuat hükümleri vazıh olmasına karşın, istinatgâh muayene raporları aplikasyon aşamasında durumunda denetlenmiyor. Çoğu Belediyede bile bu konuda tek teftiş namevcut. Denetim yapılan belediyelerde ise arazi denetimler yapılmadan hemen masa başında bir denetleme var. Türkiye’deki yapıların çoğu ilgili mevzuata uygun medar etüdü yapılmadan ve denetlenmeden inşa ediliyor”

Fay yasası çıkmalı

Kırık yasasının üstelik çıkmasını talip Aykan, “Kırık yasası mehabetli. Ülkemizde meydana mevrut depremlerde fay zonu üzerindeki binaların yıkıldığını gördük. Kırık yasası bir nice ülkede uygulanıyor; Bizim ülkemizde de uygulanmalı. Fay yasası çıkmalı. Fayın gelişigüzel iki tarafına sakınım bandı oluşturarak yapı ve bina türü yapılaşmaya sınırlama koymalıdır” ifadelerini kullandı. – BALIKESİR

Share: