Trakya Zirai Araştırma Enstitüsü, ayçiçeğinde ürün kayıplarına sefer açan köse hastalığına (mildiyo) erdemli dayanabilen 3 kullanılmamış melez günebakan çeşidi geliştirdi.
Edirne’deki 100 dekarlık günâşık deneme arazisinde sürdürülen çalışmalarda hastalıklara karşı dayanabilen ve yüksek artağan çeşitler yetiştirmek amacıyla tetkikat yapılıyor.
Türkiye’deki gündöndü tashih çalışmalarının koordinatörlüğünü örümcek Trakya Zirai Araştırma Enstitüsü, temas sene kestirmece 20 bin kalıtım bilimi materyal üstünde iş yaparak nitelikli takat sınırı gösteren çeşitleri tescile sunuyor.
Enstitüde yapılan icraat neticesinde köse hastalığına yüksek dayanıklı “ÜN 2259”, “SAN 2239” ve “TR 2242” çeşitleri geliştirildi.
Üretimi yapılan yıpranmamış enva farklı sübvansiyon projeleriyle devlet genelinde çiftçilere dağıtıldı. Kullanılmamış çeşitlerin tecrübe arazilerindeki performansının üreticilerin arazilerinde bile gözlendiği ve bu yıl günâşık tarlalarında pahal namına köse hastalığına cebin peklik gösterdiği belirleme edildi.
Hedef mübarek çeşitleri ortaya görmek
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, AA muhabirine, rüçhan amaçlarının çevre ayçiçeği melez reform çalışmalarını başarıyla yürütüp, artağan enva ortaya intikal etmek olduğunu söyledi.
Tülek, tashih çalışmalarının arazide ve laboratuvarda yapılan uzun araştırmaları kapsadığını, bakir bir zümre geliştirmenin averaj 7-8 yılı bulduğunu ifade etti.
Yüksek verimin beraberinde hastalıklara hoşgörücü tuhaf geliştirmenin önemine değinen Tülek, şunları kaydetti:
“Öncelikle faziletli bol çeşitler üretmeyi arzuluyoruz. Gine çeşitlerimiz köse hastalığına karşı erdemli evre anlayışlı koyulmak zorunda. Bunun beraberinde canavar otuna (orobanş) cebin birlikte çeşitlerimizi sınav ediyoruz. Bu kapsamda 2002 yılında bakir 3 üç çeşidimiz dolay plana çıktı. Bunların üretimleri gerçekleştirildi ve şu anda fellah tarlalarında de ayrımsız zamanda ayrı ayrı projeler kapsamında üretimi yapılmakta. ‘UNVAN 2259’, ‘ŞAN 2239’ ve ‘TR 2242’ çeşitlerinin performansları amiyane yüksek. Yüzdelik 75 bağış desteğiyle Türkiye’nin rastgele yerinde bu çeşitlerin ekimi yapıldı.”
Eskimemiş çeşitler köse hastalığından etkilenmedi
Tülek, enstitüde geliştirilen ve tescili yapılan melez gün çiçeği çeşitlerinin Türkiye’nin seçkin yerinde ekildiğini dile getirdi.
Bazı çeşitlerin Rusya ve Ukrayna kabilinden gündöndü üretiminde önde gelen ülkelerde tescil edilerek ekildiğini anlatan Tülek, “Kamu-hür teşebbüs gelişim birliğinde kolektif projeler yürütüyoruz ve çeşitler geliştiriyoruz. Geliştirdiğimiz enva ağız ağıza yerel ve milli imkanlarla geliştirildi. Amacımız rakiplik düzeyi faziletli çeşitleri geliştirmek.” diyerek konuştu.
Trakya’birlikte bu yıl er dönem ayçiçeğinde köse hastalığı salgını yaşandığını anlatan Tülek, şunları kaydetti:
“Bu dönemde epidemi (müstevli) olan bölgelerde enstitümüz yoluyla geliştirilen ve ekimi yapılan bakir 3 çeşitte köse hastalığı görülmedi. Yani bu epidemi koşullarında hastalıktan etkilenmediğini gördük. Yani bu çeşitlerimiz zaten düzelti programında. öncesinde köse hastalığına alın birlikte elhak test ediliyor. Bu aşamalardan geçtikten sonraları biz bunu tecile sunuyoruz. Bu çeşitlerimizin efdal derecede köse hastalığına müsamahakâr olması çokça şişman ayrımsız avantaj. Biliyorsunuz epidemi olan yerlerde hastalığa yakalanan yerlerde bir nice ekinci mahsulünü uydurmak zorunda kalmıştı. Tolerant çeşitleri ektiğiniz takdirde bildirme azından bu tuhaf inatçı durumları birlikte bertaraf etmiş oluyorsunuz.”
