İlaçlar insanların kişiliğini değiştirebilir mi, üzerlerinde uyarma olmalı mı?

Doktora gidip da hayatı değiştiği ahit, “beş numaralı parasız” 50’li yaşlarının sonlarındaydı.

Şeker hastasıydı, kolesterin düşüren “statin” çeşidinden tıpkısı ilacın işe yarayıp yaramayacağı konusunda aynı araştırmaya katıldı. Buraya kadar seçkin öz normaldi.

Ancak tedaviye başladıktan gelişmemiş süre sonradan, karısı huyunun değişmeye başladığını gördü. Henüz evvel akilane benzeri adamken, lüks öfkeli olmuştu. Özellikle da trafikte öfkesini tutamıyordu.

Ilkokul numaralı hastalanmış, olacaklardan korktuğu için makine kullanmaz oldu. Fakat eşinin kullandığı arabaya binince da öfkeleniyor ve eşi çoğu antlaşma nısıf yoldan eve dönerek, sakinleşmesi için onu televizyonla baş başa bırakıyordu.

Titr Diego’daki California Üniversitesi’nde tıpkı araştırı grubunu başöğretmen Beatrice Golomb’a verdiği bilgiye göre, tıpkısı periyot zihninde aynı balkır çaktı. “Vay canına” dedi, “Cümle bu sorunlar derman almaya başladıktan sonradan ortaya çıkma kadar görünüyor.”

Ocak-kayırıcı gürültü ortamında ilaçla ait araştırmayı yapanlara koştu. Ancak araştırmacılar çokça hasmane davrandı ve ikisi arasında tıpkısı rabıt olmayacağını, ilacı almaya bitmeme etmesi gerektiğini söylediler.

Ancak bu aşamaya gelene büyüklüğünde parasız o büyüklüğünde huysuzlaşmıştı ki, küfrü basıp oradan artık ve ilacı almayı bıraktı. İki hafta sonra sakat kişiliğine döndü.

Beş numaralı sayrı kadar ak yazılı olmayanlar birlikte var.

Beatrice Golomb, yıllarca ABD’nin gelişigüzel yanındaki hastalarla görüşüp bilgelik topluyor. Görüştükleri aralarında evlilikleri yıkılanlar, çığır hayatı mahvolanlar ve eşini öldürmesine ramak kalan adamlar var.

Neredeyse mecmu vakalarda âraz statin almaya başladıktan bilahare ortaya çıkacak, ilacı bırakınca normale dönmüş. Olan biteni anlayana büyüklüğünde, ilkokul posta ilaca başlayıp bırakan biri var.

Golomb’a göre, bu tipik tıpkısı durum, hastaların çoğu davranış değişikliklerini değil ilaçla ilişkilendirmek, anlamakta bile müşkül çekiyorlar.

Bazen durumlarda bunu anladıklarında çokça geç oluyor. Birçok hastanın ailesi değişiklikleri fark ettikleri ahit araştırmacılara başvurdu. Amma aralarında tanınmış ayrımsız bilim adamı ile çarkıt bir yayımcı bile mevcut bazen hastalar intihar etmişlerdi de.

Halüsinasyonlara sefer açan psikedelik evet birlikte saykodelik ilaçların etkisi biliniyor, ancak bayağı ilaçların etkisi dahi balaban olabiliyor.

Parasetemolden antihistaminiklere, statinlerden astım ilacı ve antidepresanlara kadar bir nice ilacın, insanı gazaplı ya dahi kızgın ettiği, empatiden yoksun bıraktığı, hatta kişiliğinin sunu anne özelliklerini da değiştirebildiğini gösteren bulgular ortaya çıkıyor.

Çoğu antlaşma bu tadilat pek ayırt edilmiyor. Fakat bazı bazı çokça feci da olabiliyor.

‘Kumarbaz, eşey düşkünü ve eşcinsel oldum’

2011’birlikte iki çocuk babası bir Fransız, Parkinson hastalığı için kullandığı ilacın kendisini kumarbaz ve seks düşkünü tıpkı eşcinsele dönüştürerek, tecavüze uğramasına illet olduğu gerekçesiyle GlaxoSmithKline deva şirketine ülkü açtı.

2015’te internette tendürüst kızları uğur düz tıpkısı eş, obeziteye karşı kullandığı Duromine ilacı yüzünden kendisini taharri edemediğini söyledi.

Sakinleştiriciler ve antidepresanlar yüzünden kıya işlediklerini belirten katiller dahi çıkıyor.

Bu iddialar doğruysa çok yara uyandırıcı. Kişiliği tesir potansiyeli olduğu söylenen ilaçlar ortada dünyada sunma çokça mergup ilaçlar dahi var. Ferdî etkileri beş altı bile olsa, milyonlarca kişinin huyunu değiştiriyor olabilirler.

İlaçların etkileriyle ilişik tetkikat daha dolgunca benzeri döneme balya gelemezdi. Dünyada baş döndürücü derman kullanılıyor. Sadece ABD’dahi yılda 49 bin titrem parasetemol kullanılıyor, adam başı 298 parasetemol tableti düşüyor. Ortalama bire bir Amerikan yılda 1200 dolarlık derman tüketiyor.

Ömürler çıktı daha mufassal olduğu üzere çıkar yol kullanımı elan da artıyor. İngiltere’de 65 gözyaşı üstü herhangi bir 10 kişiden biri haftada 8 tılsım kullanıyor.

Olur bu ilaçlar beynimizi şüphesiz etkiliyor? İlaç paketleri üstünde tembihat olmalı mı?

Tabiatıyla kim kimesne belki üstelik hayat kurtaran ilaçları almaya sonuç vermenizi söylemiyor. seçme kaygınız varsa yapılacak yer iyi gelişim, bir doktorla ahbaplık etmek.

Esasen dahi ilaçların etkisinin araştırılması şanlı, çünkü bu konuda farkındalığın artması daha ferah ilaçlar yapılmasını, yararlar ve zararların elan mebzul değerlendirilmesini sağlayabilir.

Golomb, statinler ile alışmışlık değişikliği ortada aynı bandaj olabileceğinden ilk defa 20 sene ilk kuşkulanmış.

Abus tıpkı şekilde kolesterolü düşük olanların momentum olaylarından yitme olasılığının daha efdal olduğunu görmüş.

Henüz sonraları selen ve tıp literatürünü taramış. “Hesap Pusulası ettiğimden haddinden fazla bulgu vardı” diyor. Söz Gelişi, primatlar kolesterol oranı bağan beslendikleri zaman, henüz saldırgan oldukları belirlenmiş.

Potansiyel bir mekanizmadan da bayram ediliyor: Hayvanların kolesterolünü tenkis etmek, beyindeki serotonin düzeyini bile etkiliyor kadar görünüyor.

Mutluluk hormonu adına birlikte tanıdık serotonin can kuşu halini etkileyen ayrımsız yön. Semere sinekleri üstelik serotonin düzeyi azaldığı antlaşma çarpışma etmeye başlıyor.

İnsanlarda bile aldatıcı sıfır etkileri var: Araştırmalara bakarak yol olayları, intihar ve cinayetle ilişkisi bulunuyor serotonin eksikliğinin.

Statinler beyni etkiliyorsa, bunun nedeni kolesterolü düşürüyor olması.

Ara Sıra araştırmalar, sinirlilik ile statinler arasında tıpkısı pazar olabileceğini destekliyor.

Golomb’un binden çok emanet üzerinde yaptığı araştırı, ilacın menopoz sonrası kadınlarda saldırganlığı arttırdığını gösterdi, ancak ilginç benzeri şekilde erkeklerde benzeri sıklet görülmedi.

2018’deki bir araştırmada ilacın balıkları dahi bir şekilde etkilediği ortaya çıkarıldı. Statinler sunulan Nil tilapia balıklarının henüz “olumsuz” ayla geldikleri, elan dahi önemlisi beyinlerindeki serotonin düzeyinin değiştiği belirlendi. Bu bile, bağan kolesterin ile momentum beyninde ihtimal bile milyonlarca yıldır benzeri muamele olduğunu düşündürtüyor.

Golomb bağan kolesterolün, ve zımnında bunu sağlayan statinlerin hem kadınlarda hem erkeklerde kişiden kişiye mütebeddil oranlarda dahi olsa davranış değişikliğine illet olduğuna inanıyor.

İsveç’te 250 bin sabıkalının kolesterin düzeylerini karşılaştıran Golomb, özge faktörler ayn alındığında birlikte, kolesterolü bağan olanların ivinti içeren suçlardan tutuklanma düzeyinin çok henüz aşkın olduğunu söylüyor.

Ancak Golomb’un keşifleri içre bildirme erinçsiz edici olanı, bayağı ilaçların kişiliği etkilemesinden çok, kimsenin bu konuda araştırı yapmaya demet duymaması.

“Kolay ölçülebilecek şeylere haddinden fazla daha fazla rabıta var” diyor ve etraflı süredir statinlerin yan etkilerine yönelik araştırmaların hepsinin kaslara ve karaciğere odaklandığını, çünkü bu organlardaki sorunların ölçün dem testleri ile belirleme edilebildiğini söylüyor.

Ohio Üniversitesi’nde balkı üstüne araştırma fail Dominik Mischkowski’nin gözlemi dahi tıpkı yönde. İlaçların kişiliği ve davranışları etkilemesine dayalı araştırmaların son kademe birkaç olduğunu belirtiyor.

“İlaçların fizyolojik etkilerini ve fiziki taraf etkisi olup olmadığını biliyoruz, ancak davranışları elbette etkilediğini anlamıyoruz” diyor.

Parasetemolün taraf etkisi

Mischkowski’nin araştırması de parasetemolün bir yan etkisini ortaya çıkarmış.

Bilgelik insanları uzun süredir parasetemolün beyinde, duyguları etkileyen insular korteks üzere gâh alanların aktivitesini azaltarak ağrıyı durdurduğunu biliyor.

Beynin bu alanlarının toplumsal ilişkilerimizde çektiğimiz acılarda dahi payı var, ve yabansı tıpkı şekilde parasetemol kabul etmek reddedildikten sonraları insanın kendisini daha iyi hissetmesini sağlayabiliyor.

Son zamanlarda yapılan tetkikat, beynin incitici çekmekle ilgili bölgelerinin vaktiyle sanıldığından daha fazla işlevi olduğunu, empatinin da bir bölgelerden kaynaklandığını gösterdi.

Örneğin kısaca fMRI namına mezkûr işlevsel mıknatısi rezonans görüntülemede, ağrı çekerken bile, kendini birinin namına koyup onun adına mutlu olurken da, aynı ayrıksı deyişle olumlu empati sırasında beynin benzeri alanlarının çalıştığı ortaya daha çok.

Mischkowski bu nedenle veca kesicilerin müspet empatiyi zorlaştırıp zorlaştırmadığını araştırdı ve parasetemolün duygudaşlık duygusunu muhteşem ölçüde azalttığını gördü.

Duygudaşlık, sadece “mebzul” aynı kayırıcı olup olmadığınızı veya hazin filmler izlerken ağlayıp ağlamayacağınızı belirlemiyor.

Empati duygusu, romantik ilişkilerin elan istikrarlı, çocukların elan tınlamalı, çığır hayatlarının daha kalburüstü olmasını sağlayabiliyor. İnsan türünün muvaffakiyetli olmasını empatiye bağlayan bilgi insanları dahi var.

Bu nedenle tıpkısı ilacın duygudaşlık duygusunu etkilemesi hafife alınacak bire bir laf değil.

Esasen parasetemolün etkileri birkaç saat süresince geçtiği ve sonsuz alınmadığı amacıyla kişiliği değiştirdiği söylenemez. Ancak Mischkowski, bu konuda şuurlu olursak sağduyulu davranabileceğimizi söylüyor.

“Şüphesiz ki ispirto alıp vesile kullanmamamız gerektiğini biliyoruz, parasetemol alıp birlikte eşinizle yahut bire bir aksiyon arkadaşınızla ağır tıpkı konuda temas etmek üzere birey açıdan hassas olmanızı gerektiren durumlara birlikte girmemeniz gerekiyor” diyor.

İlaçların hakeza psikolojik etkileri olmasının nedenlerinden biri, vücudun bağımsız çalışan değil, bütünü birbirine ilişkin ve birbirlerini etkileyen süreçlerden sabık organlardan oluşması.

Söz Gelişi malumat insanları, benzeri süredir astım ilaçlarının arada sırada hiperaktiviteye ya dahi ilgi eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) semptomlarına misil açtığını biliyor.

Kısa müddet evvel, bu iki hastalıktan birine topluluk olanların diğerine birlikte erbap olma riskini yüzde 45 ile yüzde 53’e kadar artırdığı ortaya artık.

2009’üstelik Illinois’teki Northwestern Üniversitesi’nden psikologlar, antidepresanların kişiliği değiştirip değiştirmediğini araştırdı. Alelhusus birlikte nevrotizm, yani fert dengesizlik ile ilişkisi olup olmadığını sağlamak istiyorlardı.

16 hafta süresince mutedil veya ati düzeyde depresyonda olan yetişkinlerin aynı kısmına antidepresan, bir kısmına, tılsım olduğu izlenimini veren fakat bir fonksiyonu namevcut ayrımsız plasebo verildi. Tıpkısı kısmına dahi konuşarak tedavi yapıldı.

Araştırmacılardan Robert DeRubeis, “İlacın nazik aynı sinirsel değişikliğe bozukluk olduğunu gördük. Çokça çarpıcıydı” diyor.

Antidepresanlar depresyonu azaltıyordu ama, bundan mutlak adına nevrotizmi tenkis düzeyi çok henüz fazlaydı. Antidepresan kullanan hastaların ayrıca henüz dışa çevrilmiş oldukları gözlendi. amma velakin, araştırmanın alelade çapta olduğunu ve bulguları doğrulayacak başka çalışmalar yapılmadığını dikkate almak gerekiyor.

Sinirsel olmamak gani ayrımsız yan etki üzere görünse da, buna dahi ihtiyatla andırmak gerekiyor. Nevrotikler er ölüm üzere risklerle karşı karşıya, fakat gelişigüzel şeyden bulut etmeleri ara sıra tehlikelerden kaçınma şanslarını artırıyor.

Evet hastalar, tedavilerinin kişiliklerini değiştirebileceği üstüne uyarılmalı mı?

DeRubeis, “Benzeri arkadaşıma tavsiyede bulunuyor olsaydım, natürel yerine kilo almak kabilinden sair canip etkilere bakarken, kesinlikle bu cins istenmeyen etkilere alın üstelik uyanık olmalarını söylerdim” diyor.

Bu noktada, ilaçları bırakmanın tartışılmadığını belirtmekte avantaj var.

Beyin üzerindeki etkilerine karşın, antidepresanların intiharları önlemeye havari olduğu, kolesterol düşürücü ilaçların gelişigüzel sene on binlerce kişiyi kurtardığı ve parasetamolün benzeri ağrı kesici olarak Acun Keyif Örgütü’nün esas ilaçlar listesinde kayran aldığı biliniyor.

Fakat insanların belkili ruh bilimsel canip etkiler için bilgilendirilmesi da yüce. Özellikle dahi bazı kişilik değişikliklerinin çokça nazik olması bu konuyu ivedi kuzuluk getiriyor.

Parkinson hastalığını ıslah etmek üzere kullanılan L-dopa ilacının dürtülere cebin koymayı güçleştiren Dürtü Taharri Bozukluğu riskini artırdığına dair akva kanıtlar var. Gâh hastalar vehleten henüz fazla risk almaya başladığından çirkef, aksata veya seks düşkünü olabiliyor.

2009’üstelik, Parkinson hastası bire bir adamın 60 bin dolarlık bir bilet dolandırıcılığı yapmasının arkası sıra benzer özelliklere sahip benzeri çıkar yol manşetlere bundan sonra. Hilekâr, kişiliğini ağız ağıza değiştirdiğini kanıt ettiği ilacını suçlamıştı.

Parkinson hastalığının bildirme faal tedavilerinden biri olarak tanıdık L-dopa, ABD’üstelik gelişigüzel sene binlerce dirilik vasıtasıyla beğenilen bire bir reçete. İlacın taraf etkileri sayılırken keriz evet dahi cinsiyet gibi konularda dürtüleri ekstrem artırabileceği zahir söyleniyor.

DeRubeis, Golomb ve Mischkowski, araştırdıkları ilaçların hepsinin de gizil ruh bilimsel etkilerine karşın kullanılmaya bitmeme edeceğini düşünüyor.

Mischkowski, seçkin dolaşma aldığımız çokça miktardaki ilacın taraf etkilerini budamak üzere elan çok hikmet sahibi olmamız gerektiğini söylüyor. Zira şu anda, ilaçların bireylerin ve hassaten yekpare tıpkı toplumun davranışlarını nasıl etkiledikleri bibi tekmil olarak bilinmiyor.

Uyarı: Bu abece sadece vukuf amaçlıdır ve doktorunuzun yahut eksantrik aynı keyif uzmanının tıbbi tavsiyesi hesabına geçmez. BBC, bu yazının içeriğine dair olarak ayrımsız kullanıcı aracılığıyla yapılan değme teşhisten sorumlu tutulamaz. BBC, sıralanan harici genel ağ sitelerinin içeriğinden sorumlu değildir ve sitelerin herhangi birinde bahsedilen yahut tavsiye edilen değme ticari nişane yahut hizmeti desteklemez. Sağlığınızla ilişkin benzeri endişeniz varsa banko doktorunuza danışın.

Share: