Kastamonu’nun lezzeti ve kıvamıyla iştiyak gören kestane balı, coğrafi bel belgesi alarak tescillendi. Kastamonu kestane balının üstelik tescillenmesiyle gelişigüzel kentin coğrafi işaretli im sayısı 28’e yükseldi.
Kastamonu’da özellikle kenar bölgesinde kestane ağaçlarının fazlalık göstermesi cihetiyle Cide, Doğanyurt, İnebolu, Abana, Bozkurt ve Çatalzeytin ilçeleri başta olmak amacıyla aheste kendisine kestane balı üretimi yapılıyor. Adeta iflah deposu olan ve tınlamalı tüketildiğinde bir nice hastalığa ferah geldiği bilimsel yerine kanıtlanan Kastamonu kestane balı, 3 sene gibi benzeri çalışmanın ardından Kastamonu Temiz Yetiştiricileri Birliği’nin başvurusu üzerine Türk Berat ve Işaret Kurumu’nca yapılan tetkikat neticesinde Coğrafi İşaret Belgesi alarak tescillendi. Kastamonu kestane balının üstelik tescillenmesiyle birlikte kentin coğrafi işaretli işaret sayısı 28’e yükseldi.
“Tescil çalışmalarımız 3 sene sürdü”
Alelhusus kıran bölgelerinde kestane balının koca olduğunu ve buralardan alınan numuneleri Kastamonu Üniversitesinde çözümleme ettirdikten bilahare coğrafi meni tescil belgesi üzere müracaatta bulunduklarını söyleyen Kastamonu Katışıksız Yetiştiricileri Birliği Başkanı Toplama Başar, “Kastamonu Günahsız Yetiştiricileri Birliği yerine 2018 yılında tescil çalışmalarına başladık. Öncelikle kestane balı istihsal sahamız olan Abana, Bozkurt, İnebolu, Doğanyurt, Cide, Şenpazar ve Küre ilçelerimizden üniversitemize analizlerimizi gönderdik. Bu çalışmalarımız 3 yıl sürdü. Bu icraat neticesinde üniversiteden aldığımız tahlillerle Kastamonu kestane balının değişik özelliklerinden dolayı ve farklı kestane ballarından yüksek özelliklerinden dünya coğrafi meni ahzetmek üzere başvuruda bulunduk. Bu defa uzun sürdü bizim üzere, numuneleri topladık Kastamonu Üniversitesine götürdük, sonuçları çözümleme edildi. Bununla ilişkin çalışmaları yaptıktan bilahare coğrafi işaret için çalışmalarda bulunduk. Geçtiğimiz günlerde bile 12 Ağustos’ta bile tescil belgemizi aldık. Bilcümle Kastamonulu arıcılarımıza kırnak iyi olmasını diliyoruz. Bundan Sonra Kastamonu kestane balı markamız tescillendi. Bundan sonrasında üreticilerimizden toplayıp, tüketicilerimizin kullanımına sunacağız” dedi.
“Tescil belgesi ürünümüze melfuf ayar katarak, hak ettiği değeri bulacaktır”
Kastamonu kestane balının tescillenmesiyle gelişigüzel ürünlerine ek değer katacaklarını ve doğruluk ettiği değeri bulacağına inandığını belirten Başar, “Coğrafi işaretli ürünler önemlidir. Biliyorsunuz ki Kastamonu’bile sarımsağımız, siyez buğdayımız bunun kadar birçok coğrafi işaretli ürünlerimiz vardır. Bu mahsulat bir kat işaret değeri katıyor ve bundan sonra tercih ediliyor. Sarımsak, ülkemizin az daha her durumunda yetişiyor ama Taşköprü sarımsağı ünlenmiş, ad salmış aynı sarımsak tıpkısı şekilde Türkiye’dahi Kastamonu kestane balının özelliği ve kalitesi üstelik biliniyor. Bizim bu tescil belgesini almamızla alay malay ürünümüze katma derece katacaktır, ürünlerimiz hakkettiği değeri bulacaktır. Üreticilerimiz ürünlerini elan faziletli fiyatla satabilecektir. Bu da üreticiler açısından balaban bire bir girdi oluşturacaktır. Kastamonu’muzun tanınmasında canlı bir rol oynayacaktır. Hem üretici kazanacak hem üstelik tüketicinin emniyetli alabildiği benzeri ürün oluşturulacak” diye konuştu.
Kestane Balı ile ilişkin üniversitelerin ayrımsız say yaptığını tabir fail Başar, “Yapılan çalışmada Türkiye’nin türlü yerlerinden ve bölgelerinden alınan evet birlikte toplanan ballar oldu. Bunun neticesinde Kestane Balı için olsun gayrı ballar üzere olsun üniversitelerimizin analiz sonuçlarında her balın kendine ilgilendiren özellikleri ortaya imdi. Kastamonu kestane balı ise gayrı ballardan değişik özellikler gösterdi. Başka kestane ballarına istinaden bir nice noktada üstünlüğü vardı ki bunu müteharrik hocalarımızda bizlere iletmişlerdi, bu üstünlüğüyle alay malay bizlerde tescillenmiş olduk” şeklinde konuştu.
“27 Haziran’dahi yaşanan selde yüzde 50 civarında kestane balında ürün kaybımız oldu”
27 Haziran’üstelik yaşanan baskın afetinde bazı bölgelerden tek kestane balı alınamadığını bazen bölgelerde ise yüzdelik 50 civarında ürün kaybının oluştuğunu anlatan Başar, şöyle konuştu: “Kastamonu Halis Yetiştiricileri Birliğinin bin 250 civarında kayıtlı üyesi var. Bunların 900 tanesi çalışkan yerine arıcılık yapıyor. Seçkin ailenin 4 sevimli olduğunu varsayarsak 3 bin-4 bin sevimli Kastamonu’da arıcılıktan geçiniyor. Bizim üyelerimizin yaklaşık yüzdelik 75’i kestane balı üretimi yapmaktadır ve bu oranda bizim bünyemiz altında yetiştirilmekte ve üretilmektedir. Bu seneyi değerlendirecek olursak serencam 2 sene ortamında gerçekleşen seller bizi de etkiledi. 27 Haziran’bile yaşanan başat eksiksiz üretim esnasında oldu. Kestane balı üretim sahamızda iri bir istihsal kaybı oldu, az daha yüzdelik 40-50’ye büyüklüğünde varan tıpkı mahsul düşüşü yaşadık. Kastamonu’bile yıllara bakarak istihsal haddinden fazla fazla tahavvül gösteriyor. Ortalama 400 ton civarında almanak kestane balı üretimimiz oluyor. Bunun 250 tonu kestane balı, 150 tonu ise genelde çöz bölgelerdeki ilçelerimizde yetiştirilen çiçek balı oldu. Bu yıl çiçek balında seçme düşüşümüz yok ama kestane balında 100-150 titrem beyninde benzeri düşüşümüz oldu. Gâh bölgelerimizde tek kitap alamadık. Kastamonu Halis Yetiştiricileri Birliği yerine çalışmalarımıza devam ediyoruz. Coğrafi işaret belgesi bizim üzere önceki basamaktı, ihtimal ürünümüzün tescillenmesi gerekiyordu. Hakeza aynı belgeyle piyasaya çıkmak çokça önemliydi. Bizde bunu gerçekleştirdik, bundan ahir hedefimiz ise Kastamonu’evet yerinde aynı bellik haline gelmek, bu markayla birlikte üreticilerimizin türe ettiği değeri karşılamak, faziletli bedellerle ürettiğimiz balımızın satışını keşfetmek.”
Kastamonu’nun coğrafi işaretli ürünü 28’e yükseldi
Kastamonu Kestane Balı ile alay malay kentin coğrafi işaretli yayın sayısı 28’e yükseldi. Kastamonu’nun ayrıksı coğrafi işaretleri ürünleri şöyle:
Vasıta akdene (göce) orbası, Kurgu tamam çöreği, Azdavay yöresel giysileri, Cide koz helvası, Daday şişko ekmeği, Devrekani cırık tatlısı, Devrekani yarım akıllı banduması, Evrenye bıçağı, Kastamonu pastırması, Kastamonu simidi, Kastamonu Siyez bulguru, Kastamonu siyez buğdayı, Kastamonu siyez unu, Kastamonu taş basması dokuması, Kastamonu simit tiridi, Kastamonu çekmece helvası, Kastamonu yapı fanilası, Kastamonu üryani, Pınarbaşı yağız çorba, Taşköprü kuyu kebabı, Taşköprü sarımsağı, Tosya kıl telası, Tosya bıçkısı, Tosya kıstısı, Tosya pirinci, Çatalzeytin fındık şekeri, İhsangazi ekşili Pilavı. – KASTAMONU
