Kuzey Makedonya Dışişleri Bakanı Buyar Osmani, “Şimal Makedonya ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki münasebat, bu 30 yılda değme zaman sabit ve dengeli oldu ve daha birlikte fazla güçlendiğini uyarmak isterim.” dedi.

Osmani, 26 Ağustos Kuzey Makedonya ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 30. yılı nedeniyle iki mutluluk arasındaki ilişkileri, AA muhabirine değerlendirdi.

Ülkesi ile Türkiye arasındaki gür ilişkilerin, anadan görme ortaklık ve dostluk ruhuna dayandığını ve bu ilişkilerin devletler arası iletişimin, haddinden fazla yönlü hareket birliğinin ve içtimai hayatın seçkin alanına yansıdığını belirten Osmani, şunları söyledi:

“Kuzey Makedonya ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler, bu 30 yılda seçkin ahit çakılı ve dengeli oldu ve daha bile fazla güçlendiğini uyarmak isterim. Nevi şahsına sınırlı benzeri nitelik. ‘Geçmiş zaman, bugün ve ati üzere tıpkı teşrikimesai sütununa dönüştü’ diyebilirim. Buradaki Türk topluluğu ve bizim Türkiye’da hayat dolu Şimal Makedonya asıllı insanlarımız, iki mevki beyninde güreşçi köprüsü niteliği taşıyor. Elan ateş parçası aynı ortaklık kapsamında bu dostane devletlerarası ilişkileri da fail insanlar arasındaki bildirişim ve güvendir, değme şeyden geçmiş kopça güvendir.”

Osmani, Türkiye’nin, ülkesinin bağımsızlığını tanıyan evvel ülkelerden biri olduğunu vurgulayarak “Şimal Makedonya’ya önceki büyükelçiyi Türkiye’nin atadığı gerçeğini belki haddinden fazla azı dişi agâh. Yani ülkenin bağımsızlığının ardından Üsküp’e gelen geçmiş büyükelçi, Türkiye Cumhuriyeti’nden geldi. Esasen beri ülkenin geleceği ve bu ülkenin Türkiye Cumhuriyeti’nden alacağı bindi yönünde hiçbir dilemma yaşanmamıştır. (Türkiye) Mecmu bu sürede arsıulusal kuruluşlara katılmamız yönündeki çabalarımızı destekledi.” dedi.

Osmani, şöyle bitmeme etti:

“Arsıulusal kuruluşlara karışma olma yolculuğumuzda karşılaştığımız müşkülat kapsamında Türkiye Cumhuriyeti’nin tutumu gelişigüzel zaman açıkça olmuştur. Başkaca çoğu kez Kuzey Makedonya’nın desteklenmesi noktasında diğerlerinden ayrı fikir sergilemiştir. Bu, banko ululuk nesir süreci ve arsıulusal kuruluşlara dahil olma döneminde buradaki siyasal seçkin ve vatandaşları cesaretlendirdi.”

2008’den itibaren Türkiye Cumhuriyeti ile stratejik ortaklık anlaşmalarının bulunduğunu tamlayan Osmani, “Bu bile hareket birliğine değişik benzeri ebat kazandırıyor. Ardından bu genel namına insanlar, kurumlar ve devletler arası konkre proje yahut aksiyon birliğine dönüşmeli.” diyerek konuştu.

“Ticari iş birliğinin 1 milyar avronun konusunda çıkarılması yönünde uygun kaldık”

Bu sene Türkiye’yi iki öğün görüşme ettiğini hatırlatan Osmani, hem Ankara hem de İstanbul ziyareti kapsamında iki mutluluk arasındaki ticari iş birliğinin 1 bilyon avronun üstüne çıkarılması yönünde yeni misyon tayin noktasında uygun kalındığını belirtti.

Osmani, “Bunun altında bir yerlerdeyiz fakat 1 milyar avroluk ayrımsız ticari hacim olması gerektiğini murat namına belirledik. Türkiye, 2020’üstelik Kuzey Makedonya ile ticari iş birliği hacmi noktasında 8. sırada bulunuyordu, 2021’de 7. sıradaydı, 2022’nin önceki yarısında da 6. sıraya yükseldi. Bu üstelik ticari hacmin artırılması noktasında olumlu heves olduğunu gösteriyor. Biliyorsunuz kim; ticari teşrikimesai kapsamında birinci tam Almanya bulunuyor. Ancak aksiyon birliğimizin olduğu ülkeler listesinde Türkiye yukarıya çıkıyor. Bu teşrikimesai, yekpare alanlarda çeşitlendirilmektedir. Havacılıktan tutun özge cemi sektörlere büyüklüğünde Türk firmasının bulunmadığı tıpkısı sektörün olduğunu düşünmüyorum.” ifadelerini kullandı.

Her iki taraftaki işletmeler için elan makul arkaç haberdar etmek amacıyla mukannen düet anlaşmaların gözden geçirilip güncellenmesi üzerine çalışmalar yapıldığını aktaran Osmani, bu dolgunca teşrikimesai ruhunun yahut bereketli niyetin eğitimden kültüre, kesiksiz ve anne tıpkı hareket birliğinin olduğu savunma alanına kadar yansıtıldığını söyledi.

“Fakat ati, ekonomik aksiyon birliğinde.” diyen Osmani, seçkin ant daha fazlasının yapılabileceğine meni etti.

Osmani, “Bu yüzden bu jübileler yahut 30. yıl dönümleri durup ne yaptığımıza bakmak, nereye büyüklüğünde vardığımızı demek, ‘elan fazlasını yapabilir miydik, gelecek, dönemde henüz çok yapabilir miyiz?’ düşüncesini yolmak üzere bir imkan sunuyor.” dedi.

İki mevki beyninde düğme güvenin bulunduğunu belirten Osmani, “NATO partneriyiz kim; bu çokça makro. Türkiye, ülkeyi NATO üyeliği sırasınca desteklemiştir ve bu ortaklık banko düğme cüret ve kuma çabaları artırıyor.” ifadesini kullandı.

“NATO’daki ortaklığımız kapsamında çıkarımız de var”

Türkiye ile olan olumlu gidişattan memnuniyetini vurgulayan Osmani, ortaklığın ülkenin NATO üyeliğiyle cevvaliyet kazandığını söyledi.

Osmani, “NATO’daki ortaklığın, ilişkilerimize, bölgedeki ve dünyadaki gelişmelere ilgili dünya görüşlerimize yıpranmamış ayrımsız format kazandırdığını düşünüyorum. NATO ortaklığımızı, Türkiye Cumhuriyeti ile hareket birliğimizi ihya açısından çokça mehabetli ayrımsız dünya kendisine görüyoruz.” dedi.

Türkiye ile iletişimin peyda ve ilişkilerin etken olduğunun altını çizen Osmani, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Açıkça meseleler olduğunu düşünmüyorum, doğal kendisine ülkeler arası ilgiler insanlar arasındaki ilişkiler üzere aktif. Jeopolitik dinamikler, ülkelerin öncelikleri ve karşılaştığı güçlük bulunuyor. Balaban olan şudur ki; açıkça iletişimimiz var ve bire bir yahut sair tarafın tutumları üzere uyarılarımız olursa, bunları bacanak üzere belirtik şekilde tabir ederiz veya aykırı ele alırız.

Türkiye, gerek yurt gerekse dahi degaje bölgenin bir parçasıdır ve tabii namına lehçe iş birliği kapsamında, yeniden tabir ettiğim kabil NATO’daki ortaklığımız kapsamındaki hisse senedi birliğimiz çerçevesinde çıkarımız de var.”

Şimal Makedonya ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yılı kapsamındaki etkinliklere değinen Osmani, iki mutluluk arasındaki ilişkilerde yetişkin tıpkısı ruz olan 30. sene üzere Türkiye Dışişleri Bakanlığı ile kuma izah yapılacağını aktardı.

“SUTAŞ’ye birlik üyelik üzerine günler, aylar sayılmaya başlandı”

Şimal Makedonya’nın Avrupa entegrasyonu sürecini karşı dahi mütekellim Osmani, 17 yıl “aday” statüsünün arkası sıra Avrupa Birliği (SU) ile üyelik müzakerelerine başladıklarını söyledi.

Bu yılın, 17 yıl bekleyiş, bariyer ve “aday” statüsünün peşi sıra “ülkesinin üyelik müzakerelerine başladığı sene” adına tarihte hatırlanacağına meni fail Osmani, şu ifadeleri kullandı:

“Demin bütün üyelik üzerine günler, aylar sayılmaya başlandı. İlk adına müzakereler, fasılların açılması sırasındaki görevlerimizin sarih tanımlandığı ve yaklaşık 15-16 kamer süren tarama ile başlıyor. Peşi Sıra ülfet devleti, güvenlik ve anne haklara odaklanan 23-24 fasıllarla başlanıyor ve gayrı fasıllarla bitmeme ediliyor. Bunlar hoppadak kriterlerin adına getirilmesi amacıyla resmi fasıllar olarak görülmemelidir, seçme çağ, toplumun o sektörünü Avrupai yapacaktır. Biraz yılda haddinden fazla gücük sürede bizim Avrupa Birliği’nin tıpkı ahir üyesi olacağımıza inanıyorum.”

Osmani, Şimal Makedonya ve Bulgaristan beyninde imzalanan düet protokolden kaynaklanan muktezi anayasal değişikliklerin bulunan meclis oluşumunca yapılacağı umudunu paylaşarak DENIZ eliyle taramanın gerçekleşeceği gelecek yıl sonuna kadar her milletvekiliyle, politik partiyle anayasal değişikliklerin ülkenin çıkarına olduğunu ifham etmek için yeke yek görüşmelerine ve çöz ağız dalaşı açmalarına imkan olduğunu söyledi.

Bulgar, Hırvat ve Karadağlı toplumunun, ülkedeki başka toplumlara dahil edilmesinin ülkeyi zenginleştireceğini belirten Osmani, “Mutluluk, topluluklarla boş ilişkileri olan bire bir fehamet olduğunu kanıtladı. Bunu Hırvatistan, KEZ üyesi olmadan önce yaptı, anayasasını açtı ve anayasaya 25 topluluğu koydu antrparantez simgesel sayıda olanları da ve bu, Hırvatistan’ı daha yaşayan yaptı, zayıflatmadı. Bizi birlikte öyle yapacak. Tabii şimdi tabii olarak politik partiler bu anları gündelik politika tartışmalarında kullanıyorlar ancak eninde böylecene kimsenin daha pespaye veya iri bire bir siyasal adisyon yüzünden devletin geleceğini sersem almayacağını hatırlatıyorum.” diye konuştu.

Osmani, gelecekte seçme iki ülkede yaratılan civar yargıların ortadan kaldırılması ve geçmişin, geleceğin inşası üzere sütun görevi görmesi gerektiğini vurgulayarak şunları kaydetti:

“Bulgaristan, Kuzey Makedonya’yı evvel tanıyan ülkelerden biri olmasına rağmen bittabi çok peşin yargı var. Fakat ilişkilerin geçmişi az buçuk etkin olmuştur ve alelhusus bu son 3 yılda Bulgar vetosuyla ülkede yavaş yavaş ele alınması müstelzim şişman bir peşin hüküm yaratıldı. Orada (Bulgaristan) de gelecek perspektifine göre yavaş yavaş serbest bırakılması müstelzim tarihi yöre yargılar bulunuyor. Türkiye’yi hasbelkader benzer almadım. Geçmişimizi, geleceğin inşası amacıyla sütuna dönüştürdük ve hakeza olmalı, eski, geleceği mensur etmenin temeli olmalı. İmzaladığımız bu anlaşmalar, protokoller kapsamında hükümetimizde var olan hüsnüniyet yavaş yavaş gelişigüzel iki tarafta birlikte devam ederse bize layık ortaklık ilişkileri kuracağımıza inanıyorum.”