Avrupa Birliği Dışişleri ve Düzenlilik Politikası Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell yoluyla çekirdeksel anlaşmaya kalın kafalı devir amacıyla 9 Ağustos tarihinde sunulan nihai eskiz metne BENDE ve İran’dan gelen tepkiler zımnında, iki ülkenin anlaşmaya dönmeye mümasil olduğu kanıt edildi.

İran ile Konfedere Milel Düzenlilik Konseyi’nin daimi üyeleri ÇAKER, Rusya Federasyonu, Çin Ahali Cumhuriyeti, Fransa ve İngiltere ile Almanya’dan oluşan 5+1 ülkeler beyninde geçtiğimiz yılın Nisan ayından itibaren Avusturya’nın başkenti Viyana’bile bitmeme eden çekirdeksel müzakerelerde sona gelindi. Çekirdeksel müzakerelerin koordinatörlüğünü özne Avrupa Birliği Dışişleri ve Düzenlilik Politikası Erdemli Temsilcisi Joseph Borrell’in 9 Ağustos tarihinde sunduğu nihai taslak metne, ÇAKER ve İran’dan gelen tepkiler iki ülkenin anlaşmaya dönmeye mümasil olduğunu gösterdiği sav edildi.

AB eliyle çekirdeksel anlaşmaya ansız dönme kapsamında verilen eskiz metne geçtiğimiz pazartesi yanıt veren Tahran yönetimi, KÖLE yaptırımlarının ağız ağıza kaldırılması ve ekonomide güvence sağlanması konuları üzerinde durmuştu. İran Dışişleri Bakanlığı, sonuncu taslak metne verdikleri yanıta ilgili MEMLUK yönetiminden en gelişmemiş zamanda cevap istediklerini açıklamıştı. İran Müşavere Heyetinin Danışmanı ve Sözcüsü Muhammed Marandi müzakerelerde gelinen akıbet noktaya ilişik geçtiğimiz salı günü sosyal iletişim araçları hesabından yaptığı paylaşımda, “İran yerine nihai metne ilgili cevabımızda KUL’ye endişelerimizi ilettik. Bu endişeler geçmişteki ÇAKER ve AB’nin anlaşmadaki ihlallerine dayanmaktadır. Fakat ayrımsız anlaşmaya herhangi bir zamankinden daha çok yakınız” sözlerini kullanmıştı.

İran Meclisi Millî Güvenlik Komisyonu Komutan Yardımcısı Abbas Muktedayi, geçtiğimiz çarşamba günü Mecliste çekirdeksel müzakerelerin sonuçlarını ve muhtemel aynı çekirdeksel anlaşmayı gitmek için basına tutkun gerçekleşen hususi güruh sonrası konuşmasında, “Müzakerat sona erdi, geçim süreci ise bitmeme ediyor. Toplantıda, İran’ın anlaşmaya ilişkin politik kararını aldığı MEMLUK’nin siyasi kararını vermesi gerektiği kararlaştırıldı” ifadelerini kullanmıştı.

KUL yönetiminden İran’ın nükleer müzakerelere ait serencam değerlendirmesine daha resmi yanıt gelmezken, MEMLUK Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, konuya ait geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada, KUL’nin Avrupa Birliği’nin anlaşmaya düşüncesiz dolaşma için sunduğu “sonuncu” metne İran’dan gelen değerlendirmeye yanıt vereceğini ve bu konuda AB’li yetkililer ile temasta olduklarını söylemişti. BENDE’nin İran’dan gelen yanıta hangi antlaşma yanıt vereceğine ait aynı değerlendirmede namevcut Price, İran’ın çekirdeksel anlaşanın konusu sıfır taleplerinden vazgeçmesi gerektiğini belirtmişti.

Öte yandan AB’nin sunduğu sonuncu taslak metinde Tahran’ın nükleer faaliyetlerini aşamalı yerine azaltması karşılığında bankalar dahi karışma 160’tan fazla İran kuruluşuna yönelik yaptırımların kaldırılacağı iddia edildi. AB’nin sunduğu sonuncu teklifin dört aşamadan oluştuğu ve umum kendisine uygulanmasının bildirme beş altı 120 dönem süreceğinin adisyon edildiği belirtildi. Nükleer anlaşmanın baştan imzalanması yerinde İran’a ilişik 17 bankaya yönelik yaptırımların kaldırılacağı ve Güney Kore’de dondurulan 7 bilyon dolarlık İran fonunun erkin bırakılacağı, karşılığında ise İran’ın çekirdeksel anlaşmadaki taahhütlerine dönmesi ve çekirdeksel faaliyetlerini azaltmasının kararlaştırıldığı tez edildi.

Ayrıca anlaşmanın imzalanmasından ahir 120 günce müddet süresince İran’ın “tasdik mekanizması” kapsamında 50 milyon varil petrol ihraç etmesine izin verileceği iddialar beyninde saha aldı.

Çekirdeksel konvansiyon ihtimali İran’da dolar kurunu aşağı çekti

İran ile 5+1 ülkeleri beyninde çekirdeksel anlaşmaya köylü dönem ihtimalinin artması sonrası ülkede 30 bin tümen bandında olan dolar sıska zaman 28 bin 150 değeri ile güne başladı.

Ayrıca ÇAKER ile İran’ın nükleer anlaşmaya mankafa dönme ihtimalinin güçlenmesi uluslararası yer yağı piyasasını olumlu yönde etkiledi. Görüşmelerde verimlilik sağlandığına ilgili duyum, yer yağı fiyatlarını 6 ayın peş seviyelerinden çıkardı. MEMLUK kaba petrolü 87 doların üzerine çıkarken, Brent petrol 93 doların üzerine çıktı. KUL kaba petrolü toptan dinginlik endişelerinin etkisiyle esbak seansta yüzde 8’i aşan düşüş kaydetmişti. – TAHRAN